Ôi chuyên gia!

Đọc bài sau đây (Chuyện hy hữu ở cuộc thi “Đường lên đỉnh Olympia”) do một đồng nghiệp chuyển đến mà tôi không thể nào không thốt lên: Ôi, chuyên gia!

Câu chuyện đơn giản: một thí sinh tham dự cuộc thi giông giống như “Đố vui để học” thời xưa của tôi, được hỏi 6 hệ trong cơ thể con người là gì. Em trả lời đúng, trong đó có “hệ nội tiết”. Giám khảo cho rằng em trả lời sai. Để chắc ăn, “tổng đạo diễn Tùng Chi tiếp tục gọi điện thoại cho ba chuyên gia về y học là GS Nguyễn Việt Cồ - nguyên Viện trưởng Viện Lao và hai phó giám đốc bệnh viện lớn tại Hà Nội” hỏi có hệ nội tiết không, và cả ba khẳng định “chỉ có tuyến nội tiết chứ không có hệ nội tiết.”

Đọc lại lần nữa: không có hệ nội tiết, chỉ có tuyến nội tiết. Trời! Thiệt vậy sao? Gõ thử google “Endocrine system” thì thấy hàng ngàn trang web giải thích về hệ nội tiết. Để chắc ăn kiến thức của mình không bị bay theo mây gió, tôi ngó qua tủ sách thì thấy có cuốn “Endocrine System” – hệ nội tiết. Chẳng hiểu sao 3 vị chuyên gia này nói là không? Càng ngạc nhiên hơn, tuyến nội tiết là tuyến gì? Hồi nào đến giờ tôi chỉ nghe tuyến giáp, tuyến cận giáp, tuyến yên, v.v… chứ chẳng nghe “tuyến nội tiết”. Chắc là một khám phá của các chuyên gia. Với khám phá này giải Nobel gần đến tay Việt Nam rồi …

Thật ra, tôi rất kị mấy câu hỏi là có bao nhiêu hệ thống, bởi vì câu trả lời còn tùy thuộc vào cách phân loại. Phân loại dựa vào chức năng cơ phận hay phân loại dựa vào sinh hóa? Hai cách phân loại sẽ cho 2 đáp số khác nhau. Ngay cả phân loại theo cơ phận cũng có thể cho ra kết quả khác nhau, tùy theo cách nhìn của trường phái. Chẳng hạn như có thể nói cơ thể có 9 hệ (tuần hoàn, da, tiêu hóa, nội tiết, cơ, thần kinh, tái sản sinh, hô hấp, và xương), nhưng cũng có thể 11 nếu ta thêm miễn dịch và bạch huyết cầu (lymphatic system).

Nói tóm lại, câu hỏi đã có vấn đề, thì trách gì câu trả lời có thể dao động. Nhưng sách dạy sao thì học sinh trả lời như thế; nếu có sai thì mấy người soạn sách giáo khoa phải chịu trách nhiệm. Nhưng câu chuyện đáng quan tâm là những chuyên gia mang hàm giáo sư mà còn không biết cơ thể có hệ nội tiết! Chẳng lẽ kiến thức của giáo sư y khoa mà nghèo như thế sao? Hi vọng câu chuyện đừng đến tai ngưòi ngoại quốc. Với chuyên gia kiểu này, chả trách sao sách giáo khoa nước ta đi từ sai này đến sai khác như hàng trăm lỗi trong sách sử.

NVT

http://vietnamnet.vn/giaoduc/2009/02/828336

Chuyện hy hữu ở cuộc thi “Đường lên đỉnh Olympia”
(trích)

Sau buổi ghi hình cuộc thi chung kết quý III, thí sinh Bạch Đình Thắng (Trường chuyên Nguyễn Huệ, Hà Nội) đã khiếu nại về kết quả khiến Truyền hình Việt Nam (VTV) phải thay đổi kịch bản trận chung kết và bù thêm 5.000 USD tiền thưởng.

Thí sinh Bạch Đình Thắng cho rằng mình đã trả lời đúng câu hỏi về sáu hệ trong cơ thể người (có đặt điểm ngôi sao hi vọng).

Thầy Trần Hồng Hải, cố vấn sinh học của chương trình, cho rằng em Thắng chỉ trả lời đúng năm hệ. Hệ thứ sáu là hệ vận động chứ không phải hệ nội tiết như Thắng trả lời.

Để thuyết phục hơn, tổng đạo diễn Tùng Chi tiếp tục gọi điện thoại cho ba chuyên gia về y học là GS Nguyễn Việt Cồ - nguyên Viện trưởng Viện Lao và hai phó giám đốc bệnh viện lớn tại Hà Nội.
Và cả ba vị này vẫn tiếp tục giữ quan điểm như ban cố vấn là “không thể cho điểm” và khẳng định: Chỉ có tuyến nội tiết chứ không có hệ nội tiết.

Những lập luận bằng khoa học của các chuyên gia về y - sinh này được công khai ngay tại trường quay và ban tổ chức quyết định: Chiến thắng thuộc về thí sinh Hồ Ngọc Hân (Trường Quốc học Huế) với 275 điểm, còn thí sinh Bạch Đình Thắng nhận giải nhì và bị loại khỏi trận chung kết năm.

Sau đó một thời gian, VTV lại nhận được đơn khiếu nại của gia đình em Thắng, kèm theo cuốn sách Sinh học lớp 8 có ghi rõ: “Hệ nội tiết là một trong các hệ của cơ thể người”.

Trước chứng cứ này, VTV đã phải mời ban cố vấn, các chuyên gia y - sinh lẫn ban biên soạn sách giáo khoa Sinh học lớp 8 để thống nhất đáp án.

Cuộc tranh luận vẫn không thể ngã ngũ khi các bên đều bảo vệ quan điểm. Cuối cùng, VTV đành phải chấp nhận câu trả lời của em Thắng với quan điểm: học thế nào thì trả lời thế ấy.

Quyết định của VTV đã giúp Thắng có thêm 60 điểm, có tổng điểm bằng điểm với người chiến thắng.