SCIRP: Nhà xuất bản dỏm

Cách đây vài tuần, tôi nhận được một email từ nhà xuất bản có tên là SCIRP (Scientific Research Publishing, scirp.org) từ Tàu mời tham gia ban biên tập một tập san họ sắp khai trương. Chỉ cần đọc qua email với tiếng Anh lôm côm và vài phút xem qua các "tập san" SCIRP xuất bản tôi đã biết đây là một cơ sở dỏm. Hôm nay đọc qua trang retractionwatch.com tôi càng an tâm rằng phán xét của mình là đúng. Càng ngạc nhiên khi tôi thấy có rất nhiều nhà khoa học VN đã là nạn nhân của SCIRP!

Số là Giáo sư Jeffrey Beall phát hiện một bài báo tựa đề “Basic Principles Underlying Human Physiology” (1), cho rằng AIDS chẳng có liên quan gì đến HIV, được công bố trên SCIRP. Đọc qua là biết bài báo dỏm, đi ngược lại kiến thức phổ thông của trường khoa học. Bài báo vẫn có thể xem qua cache (2). Tác giả bài báo là Dumitru Pavel thuộc Bucharest Medical University (Đại học Y khoa Bucharest). Tuy nhiên, người ta kiểm tra thì không có đại học nào ở Romania với tên đó cả! Bài báo đã bị SCIRP rút xuống khỏi website vì họ nói là nội dung cần phải nghiên cứu thêm (1).

Nhưng sự rút lại bài báo không làm tăng uy tín của SCIRP. Trong thực tế, SCIRP chỉ là một nhà xuất bản dỏm. Chỉ cần nhìn qua vài dòng đầu của bài báo của Pavel là đủ biết nó dỏm cỡ nào vì sai tiếng Anh thê thảm: "The exogenous and endogenous stimulating factors stimulate the functional and metabolic activities in the body by means of the nervous system. Physiologically, there are basic neural interactions between the body’s organ systems, the autonomic nervous system (ANS), and the specialized specific nervous areas of the central nervous system (CNS)."  Nội dung câu văn thì cứ như là sinh viên làm bài tập y khoa! Bài báo chỉ có 1 tài liệu tham khảo, và tác giả tài liệu đó chính là … Pavel! Thử hỏi một nhà xuất bản nghiêm chỉnh nào mà có thể công bố bài báo như thế?!

Nhưng cái nguy hiểm của SCIRP là nó có một "bộ mặt" khá chỉnh chu, và làm cho nhiều người lầm. Họ cũng có pdf, html, thậm chí cả DOI! SCIRP có hàng trăm tập san, và có những tập san đọc tên đã là cười té ghế, như "Advances in Internet of Things" (nhưng là một ngành học đàng hoàng). Đọc qua email của họ, tôi có thể đoán họ chỉ chuyên săn tìm những ai không am hiểu khoa học để làm mồi. Mỗi tác giả công bố trên đó phải trả khá nhiều tiền. Có thể SCIRP chẳng quan tâm gì đến khoa học cả, nên nội dung bài báo đọc có khi rất hài hước, còn văn phong thì khỏi nói là quá tệ.

Có RẤT nhiều nhà nghiên cứu ở VN đã là nạn nhân của SCIRP. Tôi thử tìm họ "Nguyen" trong trang scirp.org thì thấy có khá nhiều người ở VN đã là nạn nhân của SCIRP. Có tác giả như Nguyen Van Minh, Nguyen Manh Hung thuộc Đại học Quốc gia Hà Nội; Nguyen Khac Minh, Pham Van Khanh thuộc Đại học Kinh tế Quốc Dân Hà Nội. Thậm chí có tác giả có tiếng như Gs Võ Văn Tới của Đại học Quốc Tế (ĐHQGHCM) cũng có bài ở đây! Rất nhiều tác giả từ các trường đại học và viện nghiên cứu có tiếng ở VN, từ Hà Nội, Huế đến Sài Gòn, có tên trong SCIRP! Có cả tác giả từ các nước như Úc và Mĩ có bài trên SCIRP! Phải nói là tôi bị sốc vì có những tên tuổi tôi nhận ra là người thật (3) việc thật mà lại xuất hiện trên SCIRP!

Tôi đồng ý với Jeffrey Beall rằng có thể có một số tác giả là nhà nghiên cứu thật, nhưng vì không am hiểu tập san khoa học nên bị SCIRP lừa gạt và mất tiền một cách đáng tiếc. Những gì họ công bố trên SCIRP sẽ chẳng được người trong chuyên ngành đánh giá cao, nếu không muốn nói là cười sau lưng. Thử tưởng tượng người ta đọc CV và thấy có bài trên mấy tập san của SCIRP, xấu hổ như thế nào. Sự xuất hiện của SCIRP có thể sẽ gây khó khăn cho các cơ quan tài trợ và đánh giá khoa học ở VN, vì họ có thể xem những công bố trên SCIRP là "publication", và có khi tác giả được thưởng. Tuy nhiên, với những người am hiểu về xuất bản khoa học thì họ không thể bị lừa gạt như thế. Qua cái note này, tôi muốn gửi lời cảnh báo đến các đồng nghiệp trong nước là phải cẩn thận chọn tập san để công bố. Trong khoa học cũng có đẳng cấp thật và dỏm. Thà không công bố, chứ nhất định đừng để trở thành nạn nhân của các trò lừa đảo mang danh xuất bản khoa học.

====

(1) http://scholarlyoa.com/2014/12/16/the-chinese-publisher-scirp-scientific-research-publishing-a-publishing-empire-built-on-junk-science/

(2)  http://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:TA_2sBse7PIJ:http://file.scirp.org/Html/16-8202967_48191.htm

(3) Một số địa chỉ (chỉ ngẫu nhiên tìm):

Nguyen Ngoc Huy1, Dang Dinh Chau2
Vietnam National University of Science, Hanoi, Vietnam

Nguyen Khac Minh1, Pham Van Khanh2
National Economics University, Hanoi, Vietnam

Ho Vu1, Le Si Dong1, Nguyen Ngoc Phung1, Ngo Van Hoa2, Nguyen Dinh Phu
1Faculty of Basic Education, Banking University of Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City, Vietnam
2Faculty of Mathematics and Computer Science, Vietnam National University, Ho Chi Minh City, Vietnam

Trinh Thi Linh1*, Nguyen Thi Anh Thu1, Nguyen Dieu Huong2
1Faculty of Psychology, University of Social Sciences and Humanities Affiliated to Vietnam National University, Hanoi, Vietnam
2Ministry of Science and Technology, Hanoi, Vietnam

Nguyen Tan Phat
University of Economics & Law, Vietnam National University HCMC, Ho Chi Minh City, Vietnam

Khan M. Hua, Thach N. Le*
Department of Organic Chemistry, Faculty of Chemistry, University of Science, Vietnam National University-Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City, Vietnam

Nguyen Thi-Hiep1*, Dao Van Hoa2, Vo Van Toi1
1Biomedical Engineering Department, International University of Vietnam, National Universities in Ho Chi Minh City, Ho Chi Minh City, Vietnam
2Department of Research and Development, Hoa Hiep Co. Ltd., Ho Chi Minh City, Vietnam

Trinh Hoa Lang1, Chau Van Tao1, Kieu Tien Dung2, Le Hoang Chien1
1Faculty of Physics and Engineering Physics, University of Science, Ho Chi Minh City, Vietnam
2Swinburne University of Technology, Melbourne, Australia

Tran Tuan Anh1, Pham Ngoc Son1, Vuong Huu Tan2, Pham Dinh Khang1, Phu Chi Hoa3
1Nuclear Research Institute, Dalat, Vietnam
2Vietnam Agency for Radiation and Nuclear Safety, Hanoi, Vietnam
3The University of Dalat, Dalat, Vietnam

Thao-Tran Thi Nguyen1, Duy-Khiem Nguyen Chau1, Fritz Duus2, Thach Ngoc Le1*
1Department of Organic Chemistry, Hochiminh University of Science, Hochiminh City, Vietnam
2Department of Science, Systems and Models, Roskilde University, Roskilde, Denmark

Tran Van Hung
Research and Development Center for Radiation Technology, Hochiminh City, Vietnam

Dang Duc Nhan1*, Doan Van Canh2, Pham Quy Nhan3, Nguyen Thi Thanh Thuy4, Dinh Thi Bich Lieu5, Vo Thi Anh5, Dang Anh Minh5
1Vietnam Atomic Energy Institute, Hanoi, Vietnam; 2Vietnam Association of Hydrogeology, Hanoi, Vietnam; 3Center for Water Resources Management, Hanoi, Vietnam; 4Hanoi University of Mining and Geology, Hanoi, Vietnam; 5Institute for Nuclear Science and Technology, Hanoi, Vietnam.

Le Anh Minh, Hoang Nam, Nguyen Xuan Thuan
Department of Natural Sciences, Hong Duc University, Thanh Hoa, Vietnam

Huong Thi Le, Nga Thi Thu Vu, Doan Thi Thu Huyen, Nguyen Van Toan
Institute for Preventive medicine and Public Health, Hanoi Medical University, Hanoi, Vietnam