Nhạc sĩ Anh Bằng (1926-2015)

Một trong những ngôi sao sáng nhất trong thời kì vàng son nhất của tân nhạc miền Nam là Nhạc sĩ Anh Bằng đã qua đời ở California. Ông thọ 90 tuổi. Ông đã để lại cho đời khoảng 600 bài nhạc, trong đó có những ca khúc đã và sẽ đi cùng năm tháng.

Ông tên thật là Trần Anh Bường, sinh năm 1926 ở Nga Sơn, Thanh Hoá trong một gia đình theo đạo Công giáo. Ông và gia đình di cư vào Nam năm 1954 (sau khi một người anh của ông bị Việt Minh thủ tiêu), và ở trong Nam ông trở thành một nhạc sĩ nổi tiếng. Những bài để đời của ông phải kể đến Nỗi lòng người đi, Hoa học trò, Sầu lẻ bóng, Anh còn nợ em, Khúc Thuỵ Du, Sài Gòn Thứ Bảy, Tango tím, v.v. Ông là người sáng tác phong phú, với những bài "bình dân" và dễ đi vào lòng người như Trúc đào (bài tôi thích), Căn nhà ngoại ô, Chuyện hoa sim, Mưa ngoại ô, Chuyện tình Lan và Điệp, Hồi chuông xóm đạo, Anh cứ hẹn, v.v. kể hoài không hết! Bài tôi thích nhất là Mai tôi đi (phổ thơ Nguyên Sa) và Khúc Thuỵ Du (phổ từ thơ của Du Tử Lê). Đến khi ra hải ngoại, ông vẫn sáng tác, thậm chí còn sung mãn hơn trước. Ông lập trung tâm nhạc Asia, và sau này giao cho con gái là Thy Vân quản lí.

Thời trước 1975 ở trong Nam có những "liên minh" nhạc sĩ rất thú vị. Trong các liên minh đó, nhóm Lê Minh Bằng là nổi tiếng nhất. Cái hay của nhóm này là tập hợp ba người từ 3 miền đất nước: miền Nam (Lê Dinh), Trung (Minh Kỳ), và Bắc (Anh Bằng). Nhóm LMB có những sáng tác để đời như Đêm nguyện cầu, Thương về vùng hoả tuyến, Viết từ KBC, Đêm ngoại ô, Bốn ngã đường quê hương, v.v. Tôi thích bài Bốn ngã đường quê hương, mà bây giờ chắc chẳng còn ai ca ở VN nữa. Bài đó có những lời ca thật nhân văn và hoà hợp dân tộc, bây giờ nghe lại vẫn thấy hay (qua tiếng hát của Thanh Thuý). Cái câu cuối của bài ca thật là thấm:

Non nước tôi chinh chiến trọn phần tư thế kỷ
Non nước tôi, ôi khúc ruột chia hai hướng đi
Non nước tôi tên gọi Việt Nam
Chinh chiến mang theo nhiều gian nan
...
Sống giữa sa trường với niềm tin ngày mai vào tình thương
Tôi có cha sinh sống miền đồng khô đất đỏ
Tôi có me vui sống đời biển xanh ấm no
Tôi có thân nhân ở bên đây
Tôi có anh em ở bên kia
Dù Nam Bắc, tôi vẫn mong nước Việt thanh bình.

Mấy tháng gần đây, thấy các trung tâm nhạc làm chương trình nhạc vinh danh ông, ai cũng đoán được rằng ông sắp ... ra đi. Quả thật, theo báo chí California thì ông ra đi về cõi vĩnh hằng ngày 12/11/2015 sau 8 tháng chống chọi với căn bệnh ung thư gan. Ông là một người hiền lành, nho nhã, ăn nói nhỏ nhẹ. Mấy tháng trước có báo ở VN viết rằng bài Nỗi lòng người đi là không phải sáng tác của ông (thậm chí còn hàm ý nói ông ... đạo nhạc), nhưng ông gần như im lặng để cho sự thật trả lời.

Ông là người lúc nào cũng đau đáu nhìn về quê nhà với hi vọng đất nước sẽ tươi sáng hơn. Những trăn trở và khắc khoải của ông về quê hương phản ảnh qua những bài ông sáng tác sau 1975 như Nhớ Sài Gòn, Nước mắt quê hương, Sài Gòn vẫn mãi trong tôi. Nhưng ông ra đi trong lúc đất nước chưa mấy tươi sáng.