Báo infonet.vn đi một loạt 3 bài liền chỉ trích việc Trường Đại học Tôn Đức Thắng (TDTU) ban hành qui chuẩn về bổ nhiệm và đề bạt giáo sư. Cả ba bài trích dẫn ý kiến của 3 người đều gay gắt cho rằng TDTU chưa đủ tư cách để bổ nhiệm giáo sư, và lại có người như là hằn học cho rằng TDTU chỉ chạy theo hư danh. Báo infonet.vn không có ý kiến ngược chiều! Kể ra cũng là cách làm báo thú vị. Nhưng ở đây, càng thú vị hơn khi cả 3 người đều tự chứng tỏ rằng họ hoặc là sai, hoặc là hiểu không đúng, hoặc chỉ đơn giản là … không biết mình đang nói gì!
Trước hết, báo trích dẫn ý kiến của PGS TS Nguyễn Thiện Tống (1), người từng khinh miệt TDTU chỉ là trường đại học "lặt vặt". Nhưng hãy bỏ qua loại ngôn ngữ cảm tính và cao ngạo không đúng chỗ và đúng cách đó, chúng ta thử xem xét những ý kiến của ông này. Phải nói ngay rằng cũng như lần trước (2) hầu như mỗi dòng phát biểu của ông NTT đều có vấn đề, thậm chí sai.
"Chưa có ai ..."
Cái sai hiển nhiên nhất là ông nói rằng TDTU "hiện còn chưa có một ai được Nhà nước phong hàm". Sai nghiêm trọng. Trong thực tế, TDTU có một số giảng viên đã là 2 giáo sư và 12 phó giáo sư do hội đồng Nhà nước phong. Ngoài ra, Trường còn có 8 giáo sư và 2 phó giáo sư ở nước ngoài đang có lab nghiên cứu ở Trường. Do đó, câu nói "chưa có ai …" cho thấy rõ ràng rằng ông không chịu khó tìm hiểu xem TDTU có gì và đã phát triển ra sao.
Nguỵ biện và hư danh?
Ông Tống còn tỏ ra rất mạnh miệng khi lớn tiếng tuyên bố rằng "Trường ĐH Tôn Đức Thắng đưa ra khi bổ nhiệm các chức danh này là phục vụ công tác giảng dạy trong nhà trường, tiến đến hội nhập quốc tế, theo PGS Nguyễn Thiện Tống, những lý do đó chỉ là ngụy biện, chạy theo hư danh." Cả hai nhận xét nguỵ biện và hư danh của ông đều có vấn đề, và cần phải bàn lại.
Nguỵ biện là khi người nói đánh lạc hướng vấn đề bằng cách tấn công cá nhân, cảm tính, đánh tráo khái niệm, chửi bới, dùng dữ liệu một cách lệch lạc, v.v. Còn đằng này TDTU nói về mục đích của việc bổ nhiệm giáo sư là phục vụ cho giảng dạy và hội nhập quốc tế thì sao là nguỵ biện được? Ba chức vụ giáo sư, hai ngạch đề bạt (giảng dạy và nghiên cứu), tiêu chuẩn về công bố quốc tế, v.v. mà Trường áp dụng là hội nhập quốc tế chứ còn gì nữa. Rõ ràng, nhận xét "nguỵ biện" là lạc đề.
Còn nhận xét về hư danh thì quả thật là rất thú vị và rất cần bàn thêm. Thứ nhất là ông chỉ nói khơi khơi, chứ chẳng có chứng cứ gì để nói TDTU chạy theo hư danh. Hoàn toàn không có bằng chứng. Thứ hai, chữ "hư danh", trong tiếng Việt, có nghĩa là có tiếng mà không có thực chất. Ví dụ như có những người tuy mang danh là "giáo sư" và đi đâu cũng khoe là "PGS TS" nhưng trong thực tế chẳng có một công trình công bố quốc tế lận lưng và cũng chẳng có đóng góp gì cho khoa học. Đó là hư danh. Còn người bình dân thì gọi đó là "giáo sư dỏm". Ở đây, TDTU chưa bổ nhiệm ai chức vụ giáo sư theo tiêu chuẩn này thì sao gọi là hư danh?
Tiêu chí gì?
Ngoài ông Nguyễn Thiện Tống ra, còn có một ông phó giáo sư khác là Nguyễn Văn Hùng, từng là hiệu trưởng trường ĐH Xây Dựng, đề nghị xem lại hội đồng phong chức danh giáo sư của TDTU. Ông Hùng thắc mắc "Tôi không biết trường ĐH Tôn Đức Thắng phong chức giáo, phó giáo sư… dựa trên tiêu chí nào", rồi dù chưa nắm rõ gì cả, ông nói "Chính vì vậy, cần xem lại hội đồng phong chức danh giáo sư của trường ĐH Tôn Đức Thắng” (3). Phải nói ngay là ý kiến này phản ảnh một sự mà nói theo tiếng Anh nhẹ nhàng là … "chưa làm bài tập", và phản ảnh tư duy cũ thời bao cấp.
Tại sao gọi là chưa làm bài tập? Tại vì ông không thèm tìm hiểu và đọc báo khi hỏi về tiêu chuẩn. TDTU đã công bố tiêu chuẩn và qui trình bổ nhiệm chức vụ (chứ không phải "chức danh") giáo sư. Đáng lẽ nếu ông chịu khó tìm hiểu và đọc báo thì ông có lẽ không hỏi câu hỏi lạ lùng đó. Tiêu chuẩn và qui trình đã công bố bằng tiếng Anh (4) và tiếng Việt (5). Ông hãy đọc rồi hãy cho ý kiến, chứ đưa ra đề nghị mà không có thông tin thì rất phản cảm, nhất là mang danh "phó giáo sư" và lại từng là hiệu trưởng một trường đại học danh giá ngoài Bắc.
Tư duy cũ
Tại sao gọi là tư duy cũ? Tại vì ông Nguyễn Văn Hùng vẫn còn đang chịu sự chi phối của "hội đồng chức danh", cái gì cũng phải tập trung hoá, phải “trung ương hoá”. TDTU không có cái hội đồng đó, mà chỉ có hội đồng chuyên trách bổ nhiệm và đề bạt chức vụ giáo sư. Đơn của ứng viên do người ngoài TDTU duyệt, chứ hội đồng chỉ đóng vai trò trung gian. Qui trình này rất khác với qui trình của hội đồng nhà nước.
Còn ý kiến và nhận xét của một người khác (6) thì miễn bàn, vì ông có vẻ như là người "ngoại đạo", và cũng chưa chứng tỏ là nhà khoa học thứ thiệt hay thật sự am hiểu về các chức vụ giáo sư theo chuẩn mực quốc tế. Còn ông nói rằng TDTU chưa đủ "uy tín" để bổ nhiệm giáo sư thì có lẽ ông nên tìm hiểu chữ uy tín có nghĩa gì trong khoa học. Đáng lẽ câu hỏi đặt ra là bao nhiêu trường đại học "LỚN" ở Việt Nam biết luật chơi khoa học và am hiểu chuẩn giáo sư theo cách hiểu của các đại học hiện đại trên thế giới.
Tóm lại …
Nói tóm lại, qua một vài ý kiến trên infonet.vn, dễ dàng thấy rằng các vị này không nắm vững vấn đề khi phát biểu. Từ đó, họ nói những điều vừa sai hiển nhiên, lại vừa … vô căn cứ. Rất tiếc phải dùng chữ đó, nhưng tôi không nghĩ ra chữ nào khác. Ở trên, tôi đã cung cấp thông tin để chỉ ra những sai sót đó, và cũng đã giải thích rõ ràng những hiểu lầm của họ. Tưởng chẳng cần gì để nói thêm nữa, khi mà thông tin đã công bố trên mạng của Trường.
Thật ra, tôi rất ngạc nhiên về sự hằn học và thái độ khinh bỉ của ông Nguyễn Thiện Tống đối với TDTU. Tôi không biết ông có "thù oán" cá nhân gì với TDTU hay không, nhưng quả thật thái độ khinh bỉ TDTU của ông làm tôi tò mò. Tò mò thứ nhất là khi ông mạnh miệng nói trường TDTU là loại "lặt vặt", ông có khi nào nhìn lại chính ông từng là phó hiệu trưởng của Trường Đại học Cửu Long, cũng là trường mới ra đời (còn mới hơn cả TDTU). Trường Đại học Cửu Long có thuộc vào nhóm "lặt vặt" không? Nếu không, và tôi tin là không, thì có lẽ nhận xét "lặt vặt" của ông quả thật khó hiểu.
Với thái độ khinh khỉnh và "ăn to nói lớn" của ông Tống, thì chúng ta, người đọc, kì vọng đằng sau ông phải là một thành tích khoa học lừng lẫy. Lí lịch khoa học ông công bố (7) với 1 bài báo khoa học đăng trên một tập san của một trường đại học Jilin bên Tàu (8) cũng là thành tích rất lớn và rất đáng kính nể, nhưng nhìn chung thì có vẻ chưa tương xứng với phát biểu mạnh và khinh bỉ TDTU của ông. Bạn đọc có thể đối chiếu thành tích khoa học đó với tiêu chuẩn bổ nhiệm chức danh giáo sư của TDTU (4,5) để có thêm thông tin và tự mình đi đến kết luận.
Tôi thấy khó hiểu về phản ứng gay gắt của những người trên infonet.vn. Việc trường đại học bổ nhiệm giáo sư là việc nội bộ, như bao nhiêu trường đại học trên thế giới làm. Không phải như có người nói rằng ở nước ngoài chỉ có trường lâu đời mới có hội đồng bổ nhiệm giáo sư, mà trong thực tế, trường đại học nào -- bất kể bao nhiêu "tuổi" -- đều có qui chế và tiêu chuẩn bổ nhiệm giáo sư. Vì tiêu chuẩn khác nhau, nên cái "prestige" hay uy danh của giáo sư cũng khác nhau, và đó là điều dễ hiểu. Giáo sư của trường [ví dụ như] Harvard là phải khác với một trường "State University" chứ.
Quay lại câu chuyện TDTU bổ nhiệm giáo sư, việc Trường làm không có ảnh hưởng gì đến danh xưng "giáo sư" của những người được hội đồng nhà nước phong. Họ vẫn là "giáo sư" (do nhà nước phong), chứ đâu có mất mát gì. Họ có thể tự hào là giáo sư nhà nước. Còn tiêu chuẩn họ được phong cao hay thấp cỡ nào, và trình độ của họ hay của giáo sư của TDTU ra sao -- dỏm hay thật -- thì đó là phán xét của công chúng VÀ của cộng đồng khoa học quốc tế. Chẳng có lí do gì thuyết phục để phản đối cả. Nếu cẩn thận thì hãy chờ TDTU bổ nhiệm giáo sư đợt đầu xem sao, rồi hay lên tiếng cũng không muộn. Thiết nghĩ lên tiếng chỉ trích nặng nề mà không biết và không có thông tin thì không phải là một thái độ khoa học.
====
t
0 nhận xét:
Post a Comment